درب و پنجره

وقتی صحبت از درب و پنجره می شود همیشه به یاد پنجره های اورسی و و درب های کوبون دار می افتیم که متاسفانه در معماری امروز به دست فراموشی سپرده شده است.

اما آنچه ما می توانیم به شما عرضه کنیم پنجره های ساده ، قوسی و مدرن ، درب های ساده و پرسی ، درب لابی ساختمان قابی ، ترکیب چوب و فلز و … می باشد.

درب

در زمان های قدیم که شاه تیراندازی می کرد و منزل ایشان هم طناب بازی می کردند، شاید هم کمی عقب تر، زمانی که دقیقا دیوها وجود داشتند مردم برای وارد نشدن دیوها به خانه هایشان دیوار را اختراع کردند و دیو دیگر نتوانست وارد شود فقط یک مشکلی پیش آمد کرد و آن این که دیگر نمی توانستند بیرون بروند پس به این نتیجه رسیدند که دربی نیز بسازند.

و پنجره چوبی 1 - درب و پنجره

در این جا پیشینه ساخت درب را از حدود صد سال پیش بررسی می کنیم :

برای ساخت درب از بریدن تنه های درخت گردو، راش، صنوبر و دیگر چوب ها بسته به موجود بودن درخت  درهر منطقه ای بهره برداری می شده است. در اکثر مناطق غیر از شمال ایران از درخت گردو برای ساخت درب استفاده می شده است.

به طوری که تنه را به صورت تخته درمی آوردند و تخته ها را به چند صورت به هم می چسباندند، متداول ترین آن ها با چسبی که از اجزا بدن حیوانات به دست آمده بود و باید گرم می شد تا به شکل مایع درآید، چسبانده می شد، از میخ های چوبی و پشت بند برای پیوسته کردن تخت ها استفاده می کردند، لولای درب ها پاشنه ای بود، کولون و گل میخ ها به مرور زمان به درب اضافه شدند.

و پنجره چوبی 2 - درب و پنجره

در دوران کنونی شکوفایی معکوس اقتصادی، درب ها به چند دسته تقسیم می شوند:

درب ورودی، درب اتاق، درب سرویس بهداشتی وحمام، درب کابینت، درب فلزی حیاط و پارکینگ.

درب ورودی: درب لابی ساختمان که تقریبا بزرگترین درب های چوبی حال حاضر هستند بسته به نمای ساختمان، تشکیل شده از چوب، شیشه های میرال یا شیشه های هنری دست ساز و فلز هستند تا هم امنیت ورودی و هم زیبایی ساختمان را حفظ کنند.

و پنجره چوبی 3 - درب و پنجره

درب ورودی واحد (آپارتمان) : که به درب ضد سرقت و درب معمولی تقسیم می شود. در حالت کلی درب ضد سرقت فلزی و چوبی وجود ندارد وتنها این یک اسم است. نکته؛ نه این که امکان ساخت درب ضد سرقت نیست بلکه دلیل، آن است که دربی که غیرقابل ورود باشد مجوز تولید از آتش نشانی نمی گیرد و سارقین نیز این موضوع را می دانند.

و پنجره چوبی 4 - درب و پنجره

درب ورودی بسته به سلیقه مشتری ساخته می شود یعنی از حالت تمام چوب با قاب های متعدد یا یک تکه و یا ام دی اف با روکش طبیعی چوب ( ویا بدون روکش) و البته روکش های مصنوعی طرح چوب هم وجود دارد. و در حالتی دیگر ترکیب چوب و ام دی اف نیز ساخته می شود. درب ها تک لنگه و یا دو لنگه هستند، می توان برای لنگه کوچک درب از شیشه هم استفاده کرد.

و پنجره چوبی 5 - درب و پنجره

درب اتاقی: ساده ترین نوع درب شاید باشد البته پیچیده هم می تواند باشد و بستگی به اقتصاد خریدار دارد.

و پنجره چوبی 6 - درب و پنجره

در اصطلاح نجاری درب های پرسی بیشترین توصیه ای است که به خانه داران می شود این درب تشکیل می شود از یک فریم چوبی و ورقه اچ دی اف بر روی دو طرف فریم که در میان آن شبکه ای مقوایی قرار دارد( در گذشته شبکه مذکور چوبی بود). اچ دی اف همان ام دی اف است با درصد فشردگی بیشتر، در این درب ها هم می توان از شیشه داخل درب استفاده کرد.

درب سرویس بهداشتی و حمام

بزرگ ترین مشکل سرویس های بهداشتی و حمام ها، رطوبت و آب است که منجربه خراب شدن چوب و ام دی اف می شود و باعث ایجاد فضایی مناسب برای موجود شدن حشرات دوست داشتنی آقایان (سوسک) می شود.

ضد آب کردن قسمت سرویس بهداشتی و حمام با رنگ های نفوذ کننده به درب و ضدآب کردن آن و همچنین استفاده از پی وی سی ( نوعی از پلاستیک) به صورت ورق بر روی درب ها امکان پذیر است.

و پنجره چوبی 7 - درب و پنجره

درب کابینت

در گذشته بیشتر درب های کابینت فلزی بود، با بهتر شدن دستگاه های نجاری درب های چوبی سلطان بلامنازع درب های کابینت شد، با ورود ام دی اف (این ورق بی روح و پرآرایش) به یک باره بیش از ۸۰ درصد بازار به سمت ام دی اف سوق پیدا کرد. اما طی چند سال اخیر بازگشت به چوب و یا تلفیق ام دی اف و چوب بیشتر شده است.

متاسفانه با بالا رفتن نرخ ارز و کاهش ذخایر چوب ایران و واردات چوب با نرخ های جدید ارزی ساخت درب های چوبی با چوب های مرغوب و به تبع به صرفه نبودن برای خانه دار، افت زیادی در ساخت درب های چوبی ایجاد شده است.

و پنجره چوبی 8 - درب و پنجره

درب فلزی

درب های فلزی را هم می توان مانند درب های چوبی با شکل و طراحی جدید شبیه چوب و حتی منبت چوب و هنری بسازیم.

و پنجره چوبی 9 - درب و پنجره

پنجره

وقتی به بناهای قدیمی فکر می کنیم صد البته به یاد پنجره های ارسی (به ضمه الف و ر) خانه های قدیمی و مساجد با شیشه های الوان می افتیم. پنجره های ارسی به صورت دو جداره، کشویی و سه تکه موجود بوده است.

در حال حاضر اساتید ساخت پنجره ارسی که گره چینی داشته باشد با شیشه های رنگی خیلی کم است و در استان اصفهان بیشترین حضور را دارند، البته قیمت شیشه و ساخت پنجره های ارسی به مقدار زیادی هزینه بر است.

و پنجره چوبی 10 - درب و پنجره

در آپارتمان های کنونی پنجره های رو به خیابان یو پی وی سی، آهنی ، آلومینیومی و به ندرت پنجره چوبی هستند.

در دوران شکوفایی پنجاه سال قبل روی پنجره های به سمت خیابان غیر از خود پنجره حفاظی بود به نام لوور که از یک فریم تشکیل شده بود که وسط آن با چوب های شیب دار که از هم فاصله داشتند پر می شد، این حفاظ باعث می شد آفتاب به طور مستقیم در روزهای گرم به داخل نتابد و هوا هم از پنجره عبور کند.

و پنجره چوبی 11 - درب و پنجره

پنجره های دو جداره

در رابطه با پنجره های دو جداره ای که با پروفیل یو پی وی سی ساخته می شود نکته ای که وجود دارد این است که بین دو شیشه از گاز آرگون پر می شود  در حالی که اگر فریم پنجره، چوب ، یو پی وی سی و یا آلومینیوم باشد می توان فاصله بین دو شیشه را ۱۴ میلیمتر یا ببیشتر محاسبه کرد که دیگر نیازی به گاز نباشد ولی همان راندمان برای عایق صدا، گرما، سرما برقرار شود.

از حفاظ های جدید پنجره ها به جهت سخت شدن کار دزدان شب زیاد استفاده می شود که به صورت میله های آهنی موازی ساخته شده و شکل زندان به خود می گیرد، اما در حال حاضرکه حفاظ پنجره  به صورت فلزی است با طرح های جدید و زیبا نیز امکان ساخت دارند.

و پنجره چوبی 12 - درب و پنجره

لازم به ذکر است پنجره های چوبی را می توان به صورت گرد و مربع نیز ساخت.

و پنجره چوبی 13 - درب و پنجره

گفته شده کهن ترین مدارک درب و پنجره در معمای ایرانی را می توان در نقش قلعه های مادی در آثار شاروقین یافت که در همه آن ه دروازه هایی قرار دارد که دارای دو لته است که به احتمال زیاد از چوب ساخته شده و روی آن آهن کوبی می شده است.

بر روی جام های ساسانی نقش چند بنا که بعضی از آن ها به معبد و بعضی دیگر به دژ می ماند نظیر دروازه های مادی را می بینیم با این تفاوت که لنگه های آن تبدیل به مستطیل شده و هلالی بالای آن با نقش خورشید پر شده است این قسمت در کلیه ادوار معماری ایرانی تقریبا معمول بوده است، چنان که هنوز هم بالای در و پنجره را خورشیدی می گویند.

از دوره هخامنشیان و ساسانیان چیزی باقی نمانده است تنها چیزی که می دانیم این است که شاهان هخامنشی علاوه بر چوب سرو و کاج که برای پوشش مناسب بوده چوب های سخت دیگری را از راه دور می آورده اند که به احتمال قوی به مصرف درب و پنجره می رسیده است حتی زر و سیم و عاج و مصالح تزیینی دیگر هم در آرایش درب و پنجره مصرف زیادی داشته است.

و پنجره چوبی 14 - درب و پنجره

پنجره در ایران قدیم

معمول ترین نوع پنجره در معماری ایران، پنجره های دو لته(دو لنگه) یا چند لته بود که هر لته آن غالبا روی یک پاشنه و یک میله چوبی در بالا و پایین می چرخید. در پنجره های گاهی یک لنگه را به صورت ثابت و شماری از لنگه ها را به صورت بازشو می ساختند.

برخی از پنجره ها را به صورت قدی و از قسمت کف اتاق یا کمی بالاتر می ساختند که به در-پنجره معروف اند. با توجه به برخی شواهد، چهارچوب پنجره های به کار رفته در بنای تخت جمشید از تخته سنگ های یک پارچه تراشیده شده بوده است. در قسمتی از این بنا آثاری دیده می شود که حاکی از وجود نورگیرهای سقفی است.

در ایران پس از اسلام در تمام دوره ها بناهایی متاثر از معماری ایرانی ساخته شده که در آن ها پنجره های مشبک در دیوار، سقف و گنبد به کار رفته است، از آن جمله می توان به نورگیرهای مسجد تاریخانه(سده دوم)، مقبره الجایتو در دوره ایلخانان و پنجره های مشبک بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی اشاره کرد.

بسیاری از پنجره های اتاق های اصلی را به این صورت می ساختند تا هنگامی که روی زمین می نشستند، بتوانند فضای بیرون را ببینند برخی از این گونه پنجره ها در ورودی اتاق نیز بود.

در نواحی کویری غالبا اندازه و نوع اتاق ها را با تعداد در یا در-پنجره های آن ها، سه دری –پنج دری و مانند آن مشخص می کردند.

دیدگاه خود را بیان کنید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *